मिति:- २२ असार २०८२, आईतवार | समय:-
ताजाखबरमुख्य खबरसमाचारसमाजस्थानीय

फेरी सुरु भयो चिनो खेती

प्रेमराज सिम्खडा
कालीकोटका किसानले लोभ हुदै गइरहेको चिनो खेती गर्न फेरी सुरु गरेका छन । जिल्ला वाहिर जिल्लावाट चिनोको माग वढेपछि किसानले फेरी खेती गर्न थालेका हुन् ।
तीन दशक अघि कर्णालीमा धेरै उत्पादन हुने रैथाने बाली चिनो, कागुनो, फापर,कोदो पछिल्लो समय लोभ हुने अवस्थामा पुगेको थियो । यहाँको पलाँता गाउँपालिकामा चिनो खेतीको पुनः सुरुवात गरिएको छ । खाँडाचक्र नगरपालिकाको वडा नं ११ बरातुका किसान हरिचन्द्र गिरीले यो वर्ष झन्डै एक रोपनीमा चिनो खेती गर्नुभएको छ । चिनोको उत्पादन राम्रो भएको र कर्णालीको रैथाने बाली चिनोकोे बजार माग बढ्न थालेपछि चिनो खेती गर्न थालेको गिरीले बताउनु भयो । जिल्लाको सुन्तला गाँउ भनेर चिनिने बराँतु परापुर्वकालमा चिनो र कागुनोको राम्रो खेती हुने ठाउँ हो ।

द्धन्द्धले गर्दा खासै वाहिरका मान्छेहरुको आउजाउ भएन । त्यसैले बिक्रि हुन छोडेपछि खेती गर्न पनि छोडियो । तर पछिल्लो समय बजारमा माग थामि नसक्नु छ । अहिले माग पुरा गर्न सक्ने अवस्था छैन । पाखो बारीमा फल्ने चिनोका लागि खासै दुःख गर्नुपर्दैन । कर्णालीमा घुम्न आउने पर्यटकले समेत चिनोको परिकार निकै रूचाउन्छन । तर मागअनुसार चिनो उत्पादन हुन सकेको छैन । तीन दशक अघिसम्म कर्णालीका नागरिकले जौ,कोदोपछि सबैभन्दा धेरै चिनो खेती गर्थे । तर द्धन्द्धका कारणले मानिस खेतीपानीमा लागेन । उत्पादन भएको वस्तुले वजार नपाएको एउटा कारण हो भने अर्को कारण भनेको कहिले मर्ने एकिन थिएन ।
शान्तीसंगै मान्छेको मन पनि फेरियो, वाहिरवाट पाहुनाहरु पनि आउन थाले । अहिले माग बढी भएको र उत्पादन कम हुँदा पुनः किसान चिनो खेतीतर्फ आकर्षित हुन थालेका हुन । समुन्द्र सतह बाट १५ सय देखि ३ हजार मिटरको उचाईमा चिनो खेती राम्रो फल्ने गरेको छ । पलाँता २ का गोरेवहादुर बमले पहिला चिनोका वारी वद्रियाको राजापुर, कैलालीको चिसापानी सम्म लिएर बिक्रि गर्ने गरेको सुनाउनुभयो । यतावाट चिनो, कागुनोका साथै भैसिँको घ्यु लिएर जाने । उतावाट वाल्ने मोटीतेल, घरपरिवारलाई लगाउने लुगा, खाने नुन ल्याएर आउने गरेको सुनाउनुभयो । देशमा द्धन्द्ध भयो । आज की भोली मर्ने एकिन भएन । त्यसैले सबैको जागर हरायो । खेती गर्न छोडे, खेती नभएपछि कहाँ पाईनु । बिउ समेत खोज्नु पर्ने अवस्थामा पुगेको बमको भनाई छ । तर केही वर्ष यता भने फेरी खेती तिर किसान जुटेका छन ।


चिनो कर्णालीका हिमाली जिल्लाहरुमा फल्ने एक प्रकारको खाद्यबाली हो । यो साविकको कर्णाली कालीकोट, जुम्ला, मुगु, हुम्ला, डोल्पा जिल्लामा फल्छ । चिनोको भातभन्दा खिर झनै स्वादिलो हुन्छ । स्थानिय जिवन गिरिले सुर्खेत, नेपालगन्ज र काठमाडौंको बजारमा पाँच सय रुपैयाँ देखि एक हजार रुपियाँ किलोमा चिनो बेच्ने गरिएको बताउनुभयो । अग्रानीक खाध्य वस्तुसंगै चिनो औषधि पनि भएको बताउनुभयो । उहाँले सुगर भएका, युरिकेसिट भएका बिरामीले सहज वनाउने औषधी समेत चिनो कागुनु, कोदो भएको सुनाउनुभयो । हामीलाइ त पहिला थाह थिएन । तर वाहिरका मान्छेले औषधी हुन्छ भनेपछि प्रयोग गर्दा हुन पनि भयो गिरीले भन्नुभयो ।

सराेज अधिकारी

सरकारी सेवामा कार्यरत सरोज अधिकारी पर्यटन र साहित्यमा रुचि राख्नु हुन्छ ।

Related Articles

60 Comments

  1. Убеждения формируют поверхностные структуры и придают смысл событиям. Общее «пространство проблемы» человеческого опыта можно определить в соответствии с тремя измерениями: восприятие времени, позиции восприятия и уровни изменений. Повторите несколько раз, пока новый паттерн не закрепится. Пирамида Дилтса-Короткова. Логические уровни 2.0

  2. I’ve been surfing on-line more than 3 hours lately, yet I never found any interesting article like yours.
    It is beautiful value enough for me. In my view, if all website owners and bloggers made
    good content material as you did, the internet will probably be much more useful than ever
    before.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Check Also
Close
Back to top button
error: Content is protected !!

Adblock Detected

Please, off your Ad Blocker